Alphen aan den Rijn

Haalt ie het of haalt ie het niet? Dat was de hamvraag tijdens de raadsvergadering van 20 april 2017. Aan de orde was de motie van SP, GroenLinks en PvdA over de positionering van het nieuw te vormen Werkbedrijf. Afdelingsvoorzitter Iris van de Kolk (IvK) en raadslid Ronald Geurts (RG) blikken terug op het debat.

IvK: Het debat is nu ruim een week geleden. Na afloop was je behoorlijk opgefokt. Mijn eerste vraag, met een knipoog naar een oud tv-programma, is eigenlijk: Gaat het weer een beetje meneer Geurts?

RG: Nou nee, eigenlijk niet. Ik vind het triest dat over zo’n belangrijk onderwerp als de positionering van het nieuwe Werkbedrijf en de manier waarop dat aangestuurd gaat worden zo inhoudsloos is gereageerd door het college en partijen als CDA, NE en de SGP.

IvK: Leg dat eens verder uit.

RG: In december 2016 is in de tweetal commissies en de gemeenteraad de vraag over waar het Werkbedrijf gepositioneerd gaat worden voor het eerst aan de orde. Het collegestandpunt was toen duidelijk. Het nieuwe Werkbedrijf moest gewoon een afdeling binnen de gemeente gaan worden. De raadscommissie was bijna unaniem tegen dit plan. D’66 steunde hun wethouder en was voor het collegestandpunt en het CDA, zoals het hun betaamt, deed geen uitspraak over hun positie. De overige partijen wilden allemaal een Werkbedrijf met een duidelijk externe positionering.

IvK: Maar als er een grote meerderheid van de partijen voor zijn waarom is dat in december 2016 dan niet beslist?

RG: Tsja, dat is de wondere wereld van de coalitie. Blijkbaar is het voor collegepartijen moeilijk om tegen het college in te gaan. Helemaal als er al een wethouder op dit dossier gesneuveld is. En om dan, binnen een jaar, alweer een tweede kwijt te raken, ook nog van dezelfde partij, is niet zo goed. Maar uiteindelijk is er in januari van dit jaar in de raad besloten om een onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren naar de gewenste positionering van het nieuwe Werkbedrijf.

IvK: En aan de hand van dat nieuwe rapport hebben jullie de motie ingediend?

RG: Klopt. De conclusie van dat rapport bevestigde eigenlijk onze standpunten van afgelopen december. Hun advies: Positioneer het nieuwe Werkbedrijf als een intern verzelfstandigde werkmaatschappij. Juist omdat daarmee de kans op succes, onder andere zoveel mogelijk mensen aan een reguliere baan helpen, het grootst is. De “buitenwereld” moet namelijk het nieuwe Werkbedrijf gaan zien als een echt bedrijf en niet weer een onderdeel van de gemeente als een soort verlengstuk van de gemeente. Nee, het moet de taal van de ondernemers en het onderwijsveld spreken, innovatief en ondernemend zijn. Daarom moet er ook een sterke directeur komen met doorzettingsmacht. Onze motie vroeg daar specifiek om.

IvK: Waarom hebben jullie die motie nu ingediend, waarom niet gewacht tot juni/juli als het college met iets komt?

RG: De positionering van het Werkbedrijf is het fundament waarop je verder gaat bouwen. Daar bouw je alles omheen, je organisatie en dus ook de bijbehorende financiën. Klopt je fundament niet dan valt het bouwwerk om. Het college gaat straks een totaalpakket presenteren waar niets meer aan te wijzigen is. Op die manier zet je de raad buitenspel.

IvK: Waar ben je dan bang voor?

RG: Het college wilde het nieuwe Werkbedrijf onderbrengen als afdeling van de gemeente. Waar ik bang voor ben is dat ze dat op deze manier gewoon gaan doordrukken. Ze gaan het anders noemen, een interne werkmaatschappij, maar ze gaan het zo in de organisatie inpassen dat het gewoon een afdeling van de gemeente gaat worden. Met een afdelingsmanager die geen fuck te vertellen heeft. En uiteindelijk betekent dat, dat je daarmee de slagkracht van het nieuwe Werkbedrijf beperkt en dat betekent weer dat er uiteindelijk minder mensen structureel aan de slag komen. Dat er minder garantiebanen gecreëerd en gevuld gaan worden, dat we ontwikkelkansen voor onze inwoners laten liggen. Want daar gaat het wel om hé. Daar doen we het voor.

IvK: Wat viel je verder nog op tijdens het debat?

RG: Laat ik maar beginnen bij de collegereactie op onze motie en hun reactie op de vragen van Toetie Voorenkamp van de VVD. Of liever het gebrek aan reactie. Geen enkele toenadering en daaruit kan ik alleen maar concluderen dat ze inderdaad aansturen op een positionering als afdeling binnen de gemeente. Wethouder de Leest gaf geen sjoege.

Het tweede wat mij opviel is de CDA-achtige draai van NE. Zowel de woordvoerder als de fractievoorzitter van NE hebben continue aangegeven dat ze een sterke directeur voor het nieuwe Werkbedrijf belangrijk vinden. In het openbaar uitgesproken tijdens commissies en werkgroep vergaderingen, maar ook in één op één gesprekken en dan wordt er tijdens de raadsvergadering met droge ogen beweert dat een afdelingsmanager voldoende is. Ongelofelijk!

Als laatste vond ik de reactie van de fractievoorzitter van de SGP opmerkelijk. Toen duidelijk werd dat de VVD voor onze motie ging stemmen gaf hij meteen door aan de heer de Jeu van NE: ik niet hoor, ik stem tegen. Geen zorgen. Ook in tegenspraak met hun eerdere positie overigens.

IvK: Waarom die draai dan van NE?

RG: het enige wat ik me daarbij kan voorstellen is dat het CDA en D’66 binnen de coalitie het machtswoord hebben gesproken. Je volgt het college of anders crisis. En dat vind ik triest. Want uiteindelijk maak je hiermee het functioneren van het Werkbedrijf ondergeschikt aan de politieke spelletjes binnen het college. Wat dat betreft respect voor de VVD. Die hebben hun eigen visie vastgehouden en zich niet laten intimideren door het name het CDA.

IvK: Wat nu?

RG: We blijven er bovenop zitten en doorgaan. Wordt vervolgd.